Początki działalności elektryków w Krakowie

Już w 1904 roku elektrycy z Krakowa zaczęli aktywnie współpracować z Krakowskim Towarzystwem Technicznym (KTT), biorąc udział w kluczowych projektach, takich jak budowa Elektrowni Miejskiej w Krakowie. Ten strategiczny krok otworzył drzwi do przyszłych sukcesów.

W 1912 roku Kraków gościł II Zjazd Elektrotechników, na którym zainicjowano stworzenie ogólnopolskiego Związku Elektrotechników Polskich. To wydarzenie było kamieniem milowym, który zjednoczył branżę elektryczną w całym kraju.

Rozwój organizacyjny i powstanie SEP

W kwietniu 1914 roku powołano Sekcję Elektrotechniczną KTT. Sekcja ta zajmowała się rozwijaniem terminologii elektrycznej, organizowaniem odczytów oraz regulacją koncesji przemysłu elektrotechnicznego. Była to platforma, która umożliwiła dalszy rozwój i profesjonalizację branży.

Po zakończeniu I wojny światowej elektrycy krakowscy skupili się na tworzeniu ogólnopolskiej organizacji elektrotechników. Efektem tych działań był Ogólnopolski Zjazd Elektrotechników w Warszawie, który odbył się w dniach 7-9 czerwca 1919 roku.

Na tym zjeździe powołano do życia Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich, które w 1926 roku zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Wśród założycieli znalazło się 17 elektryków z Krakowa, którzy aktywnie uczestniczyli w obradach, wygłaszając referaty oraz prezentując projekt regulaminu Polskiej Delegacji Elektrotechnicznej.

Koło krakowskie, obok warszawskiego, lwowskiego, łódzkiego i sosnowieckiego, stało się jednym z filarów nowo powstałego stowarzyszenia. Dzięki ich zaangażowaniu i wizji, elektrycy z Krakowa nie tylko przyczynili się do rozwoju lokalnego przemysłu, ale także odegrali kluczową rolę w kształtowaniu ogólnopolskiej branży elektrotechnicznej.

Działalność i osiągnięcia w okresie międzywojennym

Koło Krakowskie SEP, formalnie utworzone 16 czerwca 1920 roku, zaledwie dwa lata później przekształcone w Oddział Krakowski, rozpoczęło swoją działalność zaledwie z 26 członkami. Pierwszym prezesem został Stanisław Bieliński, dyrektor Elektrowni Miejskiej, który zainspirował elektryków do zaangażowania się w działalność naukowo-techniczną, organizując odczyty, zebrania dyskusyjne oraz spotkania towarzyskie.

W latach trzydziestych Oddział Krakowski SEP wprowadził instytucję członka zbiorowego, pozyskując strategicznych partnerów, takich jak Fabryka Kabli w Krakowie, Elektrownia Okręgowa Siersza Wodna oraz Elektrownia Miejska w Krakowie. Te partnerstwa przyczyniły się do dynamicznego rozwoju i aktywnego uczestnictwa w życiu stowarzyszenia.

W 1934 roku Oddział Krakowski SEP zorganizował VI Walne Zgromadzenie Członków SEP, które odbyło się na AGH i obejmowało wystawę krajowej wytwórczości elektrotechnicznej. W ciągu dekady liczba członków wzrosła do 56, a w okresie okupacji członkowie Oddziału wnieśli znaczący wkład w tajne nauczanie, ochronę polskiego przemysłu i walkę z okupantem.

Odbudowa i rozwój po wojnie

W marcu 1946 roku, z inicjatywy przedwojennego Zarządu, odbyło się pierwsze powojenne Walne Zebranie Oddziału. Wybrano nowy Zarząd z Władysławem Przybyłowskim jako prezesem. Oddział szybko się rozwijał, osiągając liczbę 1863 członków w 1969 roku.

W pierwszej dekadzie powojennej Oddział Krakowski SEP przyczynił się do organizacji Oddziału Wojewódzkiego NOT w Krakowie, tworzenia kół zakładowych, pomocy przy organizacji Wyższej Szkoły Inżynierskiej oraz wspierania lokalizacji stacji nadawczej na wzgórzu Chorągwica i studia telewizyjnego na Krzemionkach.

W latach 1951-1952 Oddział Krakowski utworzył 11 kół zakładowych, a ich liczba wzrosła do 20 do końca 1959 roku. Mimo kryzysu organizacyjnego w końcu lat pięćdziesiątych, dzięki
zabiegom Zarządu, Oddział pozyskał pierwszych siedmiu członków zbiorowych, co stanowiło nawiązanie do tradycji z lat międzywojennych.

Na przełomie lat 1961/62 rozpoczęło działalność pięć Sekcji, a w 1964 roku powstały kolejne dwie. Organizowały one narady, odczyty oraz konferencje naukowo-techniczne. W latach 1963-1969 odbyło się sześć konferencji o tematyce elektrotechnicznej, w tym dwie międzynarodowe.

Od 1965 roku Oddział organizuje konkursy na najlepszą pracę dyplomową w zakresie elektryki dla absolwentów Akademii Górniczo - Hutniczej a od 1991r. dla absolwentów Politechniki Krakowskiej. Od 1966 roku odbywają się coroczne konkursy na najaktywniejsze Koło SEP.

Pod koniec 1969 roku Oddział Krakowski SEP liczył 1863 członków indywidualnych, 22 członków zbiorowych i 56 kół zakładowych, stając się jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się  oddziałów w Polsce.

W latach siedemdziesiątych Oddział Krakowski SEP przeżywał prawdziwy renesans, wprowadzając nowatorski styl współpracy z kołami zakładowymi. Zebrania Zarządu Oddziału odbywały się bezpośrednio na terenie zakładów pracy, co sprzyjało większej integracji i aktywizacji członków.

Kryzys i ożywienie w latach 70-80-90

Aktywność sekcji branżowych była imponująca - do 1980 roku zorganizowano 22 konferencje naukowo-techniczne, a także liczne sympozja, odczyty i wycieczki techniczne. W 1971 roku powołano nowe sekcje: Radiofonii i Telewizji oraz Automatyki i Pomiarów, a w 1977 roku utworzono Sekcję Maszyn i Systemów Cyfrowych.

Jednym z najważniejszych osiągnięć było przygotowanie XIX Walnego Zjazdu Delegatów SEP w Krakowie w październiku 1972 roku oraz organizacja czterech sekcji konferencji towarzyszącej Zjazdowi.

Lata siedemdziesiąte przyniosły systematyczny wzrost liczby członków. Na koniec 1980 roku Oddział Krakowski SEP zrzeszał 3289 członków indywidualnych, 56 członków zbiorowych i 93 koła zakładowe.

Na początku lat osiemdziesiątych kryzys gospodarczy i społeczno-polityczny spowodował regres działalności Oddziału. Jednak już od 1984 roku zaczęło się stopniowe ożywienie, a liczba członków zaczęła ponownie rosnąć. Na koniec 1988 roku Oddział liczył 2937 członków indywidualnych i 54 członków zbiorowych.

W 1987 roku zainaugurowano uroczyste obchody Dnia Elektryka, które stały się coroczną tradycją. Rok 1988 zapisał się jako rok porozumień: podpisano umowę z Oddziałem Stowarzyszenia Energetyków Węgierskich (MEE) o wymianie doświadczeń, porozumienie z AGH i OIGE o uzyskiwaniu uprawnień SEP przez studentów oraz współpracę z SITG w zakresie ratowania Kopalni Soli w Wieliczce.

W 1989 roku ustanowiono Medal im. Stanisława Bielińskiego, upamiętniający zasługi współzałożyciela SEP i pierwszego prezesa Oddziału Krakowskiego. Jednym z najważniejszych wydarzeń był XXIX Walny Zjazd Delegatów SEP, który odbył się w dniach 3-5 lipca 1998 roku w Centrum Kongresowym AWF w Krakowie.

Zjazd połączono z organizacją Wystawy i Seminarium Promocyjnego "Innowacje w Elektryce", które podkreśliły nowoczesne podejście i innowacyjność Oddziału Krakowskiego SEP.

Współczesny rozwój i sukcesy

Oddział Krakowski SEP dynamicznie rozwijał swoją działalność, stając się liderem innowacji i współpracy w branży elektrycznej. Od 2000 roku Oddział notował ciągły wzrost liczby członków indywidualnych, a liczba członków wspierających i Kół SEP utrzymywała się na stabilnym poziomie. W 2007 roku wdrożono system zarządzania jakością wg PN-EN ISO 9001-2001 oraz uzyskaliśmy osobowość prawną.

W 2015 roku współorganizowaliśmy I Forum Kobiet Członkiń SEP w Wieliczce i Krakowie, a w 2016 roku nasz Oddział liczył 1266 członków indywidualnych, 40 członków wspierających i 36 kół SEP.

W 2017 roku znacząco poprawiliśmy bazę lokalową biura Oddziału a w 2018 roku zdobyliśmy I miejsce w Konkursie „Na Najaktywniejszy Oddział SEP” za rok 2017.

Mimo wyzwań związanych z pandemią COVID-19, w 2020 roku Oddział kontynuował działalność, organizując spotkania, szkolenia i seminaria w trybie zdalnym. W 2021 roku zorganizowaliśmy dwie konferencje naukowo-techniczne oraz jubileuszowe 35-te Spotkanie

Okolicznościowe Aktywu Oddziału Krakowskiego SEP. Istotnym sukcesem Oddziału Krakowskiego SEP w 2022r. było zorganizowanie imprez poświęconych obchodom Patrona Roku 2022, którym decyzją ZG SEP ustanowiony został prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Bisztyga, opracowano i wydano w ramach serii „100 książek na 100lecie SEP” Monografię prof. K. Bisztygi.

Nowo wybrany Zarząd O/Kr SEP ustanowił Medal Pamiątkowy im. Prof. Kazimierza Bisztygi, którym zostali uhonorowani pierwsi wyróżnieni z okazji WZD SEP w Bydgoszczy.

Stałe inicjatywy i osiągnięcia Oddziału Krakowskiego SEP

Do stałych punktów programu pracy Oddziału należały:

Do stałych punktów programu pracy Oddziału należały:

• organizowanie corocznych cyklicznych Konferencji naukowo-technicznych (do 2021r.),
• organizowanie konkursów współzawodnictwa kół zakładowych (od 1966r.), konkursy na najlepszą pracę dyplomową studentów Wydziału EAIiE AGH (od 1965r. do 2016r.), oraz Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Politechniki Krakowskiej (od 1991r.),
• współudział w organizacji Olimpiady Wiedzy Technicznej (od 1975r.),
• współudział w organizacji zawodów Okręgowych Olimpiady EUROELEKTRA (o 2016r.),
• organizacja konkursów na najlepszą pracę dyplomową absolwentów średnich szkół elektryczno-elektronicznych (od 1981r. do 2003r.),
• Konkursy na najlepszy program komputerowy (w l. 1996-2018),
• Noworoczne Spotkania Aktywu z członkami zbiorowymi/wspierającymi SEP (od ok 40 lat), okolicznościowe spotkania z okazji Dnia Elektryka (w l. 1987 - 2001) oraz z okazji
• Międzynarodowego Dnia Elektryki (od 2002r.),
• utrzymywanie i rozwój działalności Ośrodka Rzeczoznawstwa SEP,
• wydawanie Biuletynu Technicznego O/Kr SEP (od 1996r.),
• działalność szkoleniowa oraz przeprowadzenie egzaminów kwalifikacyjnych dla elektryków,
• utrzymywanie i rozwój współpracy zagranicznej Oddziału z Oddziałem MEE Eger Miskolc (Węgry) i Oddziałem Lwowskim SIEU (Ukraina).

Do znaczących sukcesów Oddziału Krakowskiego SEP zaliczyć można:

• wyróżnienia zespołów SEP w konkursach NOT za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ub. wieku,
• Coroczne sukcesy krakowskich Kół SEP w ogólnopolskim konkursie współzawodnictwa,
• zajęcie I miejsca w Ogólnopolskim Konkursie „Na Najaktywniejszy Oddział SEP w 2017r.” w Grupie A i za lata 2019 – 2021 w Grupie B,
• uzyskanie osobowości prawnej Oddziału w 2007r.,
• Organizację udanych wycieczek zagranicznych,
• Ustanowienie Medali Pamiątkowych O/Kr SEP, Medalu im. St. Bielińskiego w 1989r. i
• Medalu im. Prof. K. Bisztygi – Patrona 2022r. SEP w 2022r.,
• sukcesy krakowian w ogólnopolskich konkursach „Na najlepszą pracę dyplomową” i „Na najlepszy program komputerowy”,
• zaangażowanie w organizację imprez sportowych o zasięgu ogólnopolskim, zaangażowanie aktywistów Oddziału w pracę Zarządu Głównego SEP i jego agend oraz w prace Rady FSNT NOT w Krakowie i MOIIB,
• utrzymywanie pozytywnego wyniku finansowego Oddziału w niemal każdym roku.

W latach 1989-2023 zorganizowano m.in.: 114 konferencji i sympozjów naukowo-technicznych, 1056 odczytów, 349 narad branżowych, 559 wycieczek technicznych i turystycznych oraz 348 wystaw i konkursów.

O aktywności i pozycji Oddziału Krakowskiego SEP w Stowarzyszeniu świadczy fakt nadania najwyższej godności SEP – tytuł członka honorowego dla czternastu zasłużonych aktywistów Oddziału.

Godnościami tymi zostali wyróżnieni Koledzy:

• doc. WŁADYSŁAW PRZYBYŁOWSKI (XXIV WZD, Gdańsk 1978r.),
• prof. ZBIGNIEW JASICKI (XXV WZD, Warszawa 1989r.),
• mgr inż. ROMAN ASLER (XXVI WZD, Opole 1990r.),
• mgr inż. ERAZM CIOŁCZYK (XXVII WZD, Kołobrzeg 1994r.),
• prof. JAN MANITIUS (XXVII WZD, Kołobrzeg 1994r.),
• prof. KAZIMIERZ BISZTYGA (XXIX WZD, Kraków 1998r.),
• inż. ZYGMUNT KONECKI (XXIX WZD, Kraków 1998r.),
• doc. STANISŁAW KRECZMER (XXX NWZD, Warszawa 1999r.),
• mgr inż. JANUSZ KŁODOS (XXXI WZD, Zielona Góra 2002r.),
• doc. JAN STROJNY (XXXII WZD, Łódź 2006r.),
• dr inż. JAN STRZAŁKA (XXXV WZD, Katowice 2010r.),
• prof. dr hab. inż. ZBIGNIEW HANZELKA (XXXVIII WZD, Poznań 2018r.).
• Inż. WŁADYSŁAW WAGA (XXIX WZD Warszawa 2019r. )
• Inż. MARIA ZASTAWNY (XL WZD Bydgoszcz 2022r.).

105-letnia historia Oddziału Krakowskiego SEP jest pełna dynamicznego rozwoju, innowacji i licznych osiągnięć. Nasze zaangażowanie w edukację, współpracę oraz rozwój techniczny i naukowy jest widoczne w licznych wydarzeniach, konkursach i konferencjach, które organizowaliśmy. Wyróżnienia, które otrzymaliśmy, świadczą o naszej wysokiej pozycji w Stowarzyszeniu i ciągłym dążeniu do doskonałości. Utrzymywanie relacji oraz nawiązanie współprac z Oddziałami SEP to kolejne sukcesy w zakresie budowania silnych więzi wewnątrz Stowarzyszenia.

Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich cz.II